Malala Yousafzai sinh ra vào ngày 12 tháng 7 năm 1997 trong một gia đình người Pashtun, theo Hồi giáo Sunni.[3][17] Tên của em, Malala (trong tiếng Pashtun có nghĩa là đau buồn)[10] được đặt theo tên của một nữ thi sĩ và chiến binh người Afghanistan, Malalai của Maiwand.[18] Cô bé mang tên họ là Yousafzai, họ của một liên minh bộ lạc hùng mạnh ở Thung lũng Swat, nơi em lớn lên. Em sống cùng với bố mẹ, hai em trai và nuôi hai con gà ở Mingora.[3]

Bố của Yousafzai, Ziauddin Yousafzai là người dạy dỗ em nhiều nhất. Ông là một nhà thơ, hiệu trưởng và là một nhà hoạt động giáo dục.[19] Ông đứng đầu một chuỗi trường học có tên là Trường Công lập Khushal.[20][21] Trong một buổi phỏng vấn, Yousafzai nói rằng ban đầu em có ước mơ làm bác sĩ, tuy nhiên cha của em là người động viên em đi theo lối đi của một nhà hoạt động chính trị.[3] Cha của em cũng coi em là một người đặc biệt, ông thường nói về những chuyện liên quan đến chính trị với con gái khi hai người em trai của cô bé đã đi ngủ.[22]

Yousafzai bắt đầu phát biểu về quyền giáo dục từ tháng 9 năm 2008, khi cha em đưa em tới Peshawar để phát biểu tại một câu lạc bộ báo chí địa phương. Em đã phát biểu, "Tại sao Taliban lại dám tước lấy quyền được giáo dục cơ bản của tôi?", lời phát biểu này sau đó được đăng tải lên các báo trong nước và các kênh truyền hình.[23]

Viết blog cho BBC

Cuối năm 2008, nhà báo Aamer Ahmed Khan của trang web BBC tiếng Urdu cùng các đồng nghiệp đã thỏa thuận rằng tìm một nữ sinh ở quận Swat để kể lại ảnh hưởng của Taliban đang gia tăng tại đấy. Họ đã liên lạc được với một giáo viên địa phương Ziauddin Yousafzai, tuy nhiên không nữ sinh nào dám làm điều đó vì theo gia đình họ, việc đó quá nguy hiểm. Cuối cùng ông Yousafzai đã đề xuất rằng con gái mình, Malala Yousafzai, lúc đó em mới 11 tuổi.[24] Lúc bấy giờ, quân đội Taliban (chỉ huy là Maulana Fazlullah) đã chiếm lĩnh làng Swat, chúng cấm vận người dân tiếp xúc với truyền hình, âm nhạc, cấm việc dạy học cho nữ và cấm phụ nữ không được đi mua sắm.[4][25] Xác của những công an bị chặt đầu bị treo tại quảng trường.[25] Ban đầu một nữ sinh tên là Aisha đang học ở trường của ông Ziauddin Yousafzai đồng ý viết blog cho BBC, tuy nhiên sau đó gia đình đã ngăn cản do lo ngại Taliban.[26] Cuối cùng BBC cũng đồng ý cho Malala viết blog, lúc đó em mới học lớp bảy.[25]

Mirza Waheed, cựu biên tập viên của BBC tiếng Urdu cho hay, "Chúng tôi đã biết rõ về sự tàn khốc và can thiệp chính trị của Taliban tại Swat, song chúng tôi lại không biết những người dân sống như thế nào". Ban biên tập của BBC lo ngại cho sự an toàn của Malala, do đó họ đã nhất trí dùng một tên giả cho em.[25] Bài blog được đăng dưới tên "Gul Makai" (có nghĩa là "hoa bắp" trong tiếng Urdu),[27] được lấy theo một nhân vật trong cổ tích Pashtun.[28][29] Ngày 3 tháng 1 năm 2009, bản thảo của em được đăng tải trên BBC tiếng Urdu sau khi em gửi bản viết tay cho một biên tập viên để chỉnh sửa lại.[25] Ngày 15 tháng 1, sắc lệnh cấm nữ giới đi học của Taliban được chính thức phát động, chúng đốt cháy hơn một trăm trường học cho nữ.[25] Cũng trong ngày hôm đó, em đọc được một phần blog của mình trên một tờ báo địa phương.[25]

Sau vụ cấm vận, Taliban tiếp tục phá hủy nhiều trường học trong khu vực.[30] Ngày 24 tháng 1 năm 2009, Malala tiếp tục viết blog, trong đó em nói rằng em vẫn sẽ tiếp tục học cho bài kiểm tra.[30] Tới tháng 2 năm đó, các trường học cho nữ vẫn bị đóng cửa. Ngoài ra các trường tư thục cho nam cũng bị đình trệ tới ngày 9 tháng 2. Ngày 7 tháng hai, Yousafzai cùng em trai trở lại quê nhà Mingora, khi cô bé tới nơi các đường phố đều hoang vắng và "im lặng tới kỳ lạ". Khi em tới siêu thị để mua quà cho mẹ thì siêu thị đã đóng cửa, tất cả các cửa hàng khác cũng đã đóng cửa. Nhà cửa bị tàn phá và ti vi bị cướp đi mất.[30]

Sau khi các trường học được mở của lại, Taliban tiếp tục hạn chế việc dạy học cho nữ giới và tiếp tục đóng cửa các trường học cho nữ giới, cho dạy học cả nam lẫn nữ. Em kể lại rằng chỉ có 70 học sinh có mặt trên tổng số 700 học sinh được ghi danh.[30] Ngày 15 tháng 2, báo chí Pakistan đưa tin rằng chính phủ và quân đội sẽ ký hiệp ước hòa bình vào ngày sau đó. Tối hôm đó, Taliban công nhận hiệp ước hòa bình trên đài FM Radio.[30] Ngày 18 tháng 2, Yousafzai xuất hiện trên chương trình Capital Talk để phản đối các chính sách đương thời của Taliban.[31] Ba ngày sau, thủ lĩnh Maulana Fazlulla của Taliban xác nhận sẽ dỡ bỏ những cấm vận của việc dạy học cho nữ giới, tuy nhiên khi nữ giới đến trường phải mang mạng che mặt.[30]

Tị nạn